بیماران قلبی چه بخورند و چه نخورند؟ تغذیه سالم در بیماران قلبی
گر چه شما ممکن است بدانید که خوردن غذاهای خاص می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد اما اغلب سخت است که عادت‌های غذایی خود را تغییر دهید. این که شما سالها به خوردن غذاهای ناسالم عادت کرده و بخواهید به یکباره عادات غذایی خود را تغییر دهید دشوار خواهد بود، در اینجا هشت توصیه سالم برای تغذیه سالم در بیماران قلبی گفته شده است. هنگامی که شما بدانید که کدام غذاها بیشتر مفید بوده و چه غذاهایی را باید محدود کنید، شما در مسیر رژیم غذایی قلب قرار خواهید گرفت.
چه غذاهایی برای قلب مفید هستند؟
کلم برگ، کلم قرمز، گل کلم، کلم بروکسل، بروکلی، شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبیا سبز، نخود سبز، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، نخود خشک و عصاره مخمر دارای ویتامین‌های گروه ب خصوصا اسیدفولیک هستند. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که اسید فولیکی که بطور طبیعی در مواد غذایی یافت می‌شود، می‌تواند سبب کاهش ماده‌ای در خون به نام هموسیستئین شود و به این ترتیب از ابتلا به تصلب شرایین پیشگیری کند.
دانشمندان بر این باور هستند که این ماده مستقیما به دیواره رگ‌ها آسیب می‌رساند و سبب تشکیل رسوب‌های چربی می‌شود. تخمین زده شده است که افزایش دریافت روزانه اسید فولیک به میزان ۱۰۰ میکروگرم، سبب کاهش مرگ مرتبط با بیماری‌های قلبی به میزان ۷ درصد در مردان و ۵ درصد در زنان می‌شود.
در جوامعی که مصرف کننده مقادیر فراوانی از ماهی‌های روغنی هستند، مشاهده شده است که شیوع بیماری‌های کرونر قلبی کمتر از جوامعی است که مقدار خیلی کمی ماهی مصرف می‌کنند. ماهی‌های روغنی از قبیل ماهی آزاد و سایر ماهی‌ها از قبیل قباد، حلوا، شیر، کیلکا، و اوزون‌برون دارای اسیدهای چرب مفید می‌باشند. دانشمندان معتقد هستند که این مواد باعث کاهش خطر انعقاد خون و همچنین ممانعت از افزایش چربی‌های مضر خون می‌شوند.
مصرف ماهی حداقل ۳ بار در هفته، برای افرادی که دارای سابقه بیماری قلبی و همچنین افرادی که مایل به پیشگیری از ابتلا به این بیماری هستند توصیه می‌شود.
جو دوسر، حبوبات، سیب و گلابی غنی از فیبر محلول هستند که به کاهش سطوح کلسترول خون کمک می‌کنند. سیر نیز اثر مشابهی دارد. افزایش کلسترول خون، به خصوص ال دی ال (کلسترول بد)، یکی از عوامل خطر عمده در بروز تصلب شرایین است. مصرف منظم چنین غذاهایی به کاهش ال دی ال کمک می‌کند.
روغن زیتون، روغن کانولا، مغزها و دانه‌ها حاوی نوعی از اسیدهای چرب به نام موفا هستند که به کاهش سطح ال دی ال کمک می‌کنند.
میوه‌ها و سبزی‌ها حاوی ویتامین‌های آنتی اکسیدان (ضد سرطان)، مواد معدنی و مواد مغذی مفیدی هستند که سبب متوقف‌کردن آسیب ناشی از عمل مواد سرطان‌زا به دیواره سرخرگ‌ها می‌شوند.
مصرف حداقل روزانه ۳ واحد از این غذاها برای بیماران قلبی توصیه می‌شود. سه چهارم لیوان آب میوه یا سبزی‌ها به عنوان یک واحد محسوب می‌شود که معادل یک عدد میوه متوسط یا یک لیوان سبزی خرد شده خام یا نصف لیوان پخته است.
از چه غذاهایی باید پرهیز کنیم؟
گوشت و فرآورده‌های آن، لبنیات پرچربی و کره، غنی از نوعی چربی هستند که باعث افزایش سطح ال دی ال در خون می‌شوند. مصرف این غذاها را باید به حداقل رساند.
همچنین مصرف کیک و بیسکویت به علت نوع چربی بکار رفته در آنها سبب افزایش سطح ال دی ال می‌شود.
انواع غذاها و سوپ‌های آماده مصرف و یا کنسرو شده، غذاهای بیرون از منزل، سوسیس و کالباس و گوشت‌های نمک سود شده و بطور کلی گوشت و فرآورده‌های آن و همچنین تنقلات شور، سرشار از نمک (سدیم کلراید) هستند.
دریافت زیاد سدیم با فشارخون بالا ارتباط دارد که از عوامل خطر جدی در بروز بیماری قلبی میباشد. کاهش مصرف این نوع غذاها و نمک طعام سر سفره به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
چند نکته:
به سیگاری‌ها توصیه می‌شود که به ترک سیگار مبادرت ورزند زیرا نیکوتین سبب افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون و افزایش نیاز بافت قلب به اکسیژن می‌شود. با مصرف سیگار توانایی خون در حمل اکسیژن کاهش می‌یابد. عوامل سرطان‌زای دود سیگار به دیواره سرخرگ‌ها آسیب می‌رسانند.
استراحت و شل‌کردن عضلات، جهت کاهش میزان استرس لازم است. استرس از طریق افزایش هورمون‌های استرس (از جمله آدرنالین) سبب تولید و افزایش کلسترول می‌شود.
میوه‌ها و سبزی‌هایی که می‌توانید انتخاب کنید |
میوه‌ها و سبزی‌هایی که باید مصرف آنها محدود شود |
میوه‌ها و سبزی‌های تازه و فریز شده |
نارگیل |
|---|---|
|
سبزی‌های کنسرو شده کم‌نمک |
سبزی یا سس‌های چرب |
|
آبمیوه قوطی |
سبزی‌های سرخ شده |
|
|
شیره میوه‌ها |
|
|
میوه‌هایی که شیرین شده و فریز شده‌اند. |
غلاتی که می‌توانید مصرف کنید |
غلاتی که باید از مصرف آنها پرهیز شود |
|---|---|
|
آرد سفید کندم |
آرد تصفیه شده سفید |
|
نان گندم، ترجیحاً نان ۱۰۰٪ گندم یا نان ۱۰۰٪ غلات |
نان سفید |
|
دانه‌های غنی از فیبر که در هنگام مصرف، ۵ گرم یا بیشتر فیبر دارند |
کلوچه |
|
غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، جو و گندم |
نان ذرت |
|
پاستای غلات کامل |
بیسکوئیت و دونات |
|
بلغور جوی دو سر |
کیک‌ها، شیرینی‌ها، نودل تخم مرغ، پاپ کورن کره‌ای |
چربی‌هایی که می‌توانید مصرف کنید |
چربی‌هایی که باید مصرف آنها محدود شود |
روغن زیتون |
کره |
|---|---|
|
روغن کانولا |
چربی خوک، چربی بیکن، شیره گوشت |
|
مارگارین بدون چربی‌های ترانس و مارگارین کاهش‌دهنده کلسترول |
مارگارین هیدروژنه و روغن‌های شیرینی |
|
مغزیجات، دانه‌ها، آواکادو |
سس خامه‌ای، خامه‌های غیر لبنی، نارگیل، پالم، تخم کتان و روغن هسته پالم |
پروتئین‌هایی که می‌توانید مصرف کنید |
پروتئین‌هایی که باید مصرف آنها محدود شود |
محصولات لبنی کم‌چربی مانند شیر کم‌چرب (۱٪)، ماست و پنیر کم‌چرب |
شیر کامل و محصولات لبنی پرچرب |
|---|---|
|
تخم‌مرغ‌ها |
· گوشت ارگان‌های بدن مانند جگر |
|
ماهی به خصوص ماهی‌های آب‌های سرد مانند سالمون |
· گوشت چرب |
|
مرغ بدون پوست |
· هات‌داگ و سوسیس |
|
حبوبات، سویا و محصولات حاوی سویا مانند همبرگر پخته شده با سویا |
گوشت قرمز به خصوص گوشت سرخ شده |
توصیه‌هایی در مورد رژیم غذایی مبتلایان به بیماری‌های قلبی- عروقی:
رسیدن به وزن نرمال:
بر اساس مطالعات افراد دارای چربی اضافه (بخصوص در ناحیه شکم) بیش از دیگران به بیماری قلبی دچار می‌شوند. افزایش وزن منجر به بالا رفتن بار قلب، افزایش کلسترول و بالا رفتن فشار خون و کاهش HDL خواهد شد. هم چنین چاقی خطر بروز دیابت را نیز افزایش می‌دهد.
مصرف نان سبوس دار و غلات کامل:
مصرف غلات کامل از خطر پیشرفت بیماری‌های قلبی پیشگیری کرده و باعث کاهش سطح کلسترول خون نیز می‌شود. حدود یک سوم از غذای ما باید بر اساس کربوهیدرات‌ها باشد که نیمی از آن را غلات کامل تشکیل دهند.
بر اساس کالری مورد نیاز از انواع نان سبوس دار (بربری، سنگک، نان جو) وغلات کامل (عدس، لوبیا، نخود، …) استفاده کنید و از مصرف چیپس، پفک، بیسکویت‌های چرب و نان خامه ایی پرهیز کنید.
لوبیای سیاه شامل اسیدفولیک، آنتی‌اکسیدان، منیزیوم همراه با فیبر غذایی است که به کنترل کلسترول و سطح قند خون کمک می‌کند.
مصرف حداقل ۵ وعده میوه و سبزیجات به بیماران قلبی توصیه می‌شود
مصرف سبزی ها:
تحقیقات می‌گوید، خوردن حداقل ۵ وعده میوه و سبزیجات در روز، احتمال خطر مرگ بر اثر بیماری‌های حاد مانند بیماری‌های قلبی، سکته قلبی و سرطان را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. برای حداکثر استفاده از مواد مغذی موجود در میوه و سبزیجات، سعی کنید در روز به جای استفاده از یک نوع میوه و سبزی از انواع مختلف آنها استفاده کنید.
به جای نمک، شکر و چربی‌های ترانس، سبزیجات تازه را به رژیم غذایی خود بیافزایید. بعضی از آنها که شامل آنتی‌اکسیدان نیز هستند عبارتند از: آویشن، رزماری، پونهٔ کوهی.
مصرف انواع سبزیجات برگ سبز وتیره (انواع کلم‌ها، کاهو، فلفل دلمه ایی، هویج) در برنامه روزانه خود بگنجانید.
برگ چغندر سرشار از پتاسیم و منیزیوم و مواد معدنی است که به کنترل فشار خون کمک می‌کند.
هویج این سبزی ترد و شیرین به کنترل قند خون کمک می‌کند همچنین برای تنظیم کلسترول خون مفید است چون سرشار از فیبرهای محلول در آب است. می‌توانید از پورهٔ هویج در سس ماکارونی نیز استفاده کنید.
مصرف میوه ها:
مصرف روزانه منابع فیبر محلول (پکتین) همچون سیب، مرکبات، توت فرنگی در کاهش کلسترول خون بسیار مفید خواهد بود.
گیلاس شامل آنتوسیانین است که به حفظ سلامتی عروق کمک می‌کند. گیلاس را به شکل تازه، کمپوت یا خشک شده می‌توانید استفاده کنید.
مصرف فراورده‌های لبنی:
باید از لبنیات کم چرب استفاده کنید، و ممصرف فرآورده‌هایی همچون کره، سرشیر، خامه را از لیست غذایی خود حذف نمایید.
مصرف تخم مرغ:
مصرف سفیده محدودیتی ندارد اما زرده بدلیل کلسترول بالا نباید بیش از ۲عدد در هفته مصرف گردد.
گوشت ها:
حتی الامکان از گوشت‌های سفید (مرغ-ماهی) استفاده نمایید. پنیر مصرفی نیز باید از نوع کم نمک وکم چرب باشد.
تحقیقات نشان داده مصرف منظم اسیدهای چرب امگا ۳، خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش داده و شانس زنده ماندن پس از حمله قلبی را افزایش می‌دهد و از تشکیل لخته خون در عروق کرونر نیز پیشگیری می‌کند. سعی کنید در هفته دوبار ماهی بخورید که یک بار آن ماهی سفید و بار دیگر آن ماهی چرب مانند سالمون و تن تازه باشد. مصرف ماهی سالمون که حاوی امگا ۳ است به بیماران قلبی توصیه می‌شود.
ماهی سالمون شامل امگا۳ فراون است. امگا۳ خطر بی‌نظمی ضربان قلب و افت فشار خون را کاهش می‌دهد. ماهی سالمون همچنین دارای مقادیر پایین‌تری گلسیرید است. بهتر است هفته‌ای دو وعده از این غذا استفاده شود.
روغن‌ها:
بدن ما برای انجام مناسب وظایفش نیاز اساسی به مقداری چربی دارد ولی اکثر افراد بیش از مقداری که بدنشان لازم دارد چربی مصرف می‌کنند. با کاهش مقدار زیادی از چربی‌هایی که مصرف می‌کنیم می‌توانیم کلسترول خونمان را تا حد مطلوبی کاهش دهیم.
سعی کنید از گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی و لبنیات کم چرب در برنامه غذایی‌اتان استفاده کنید.
مصرف روغن جامد (به دلیل رسوب در دیواره شریان)، سس‌های چرب وکره گیاهی (به دلیل اسیدهای چرب ترانس) اکیدا ممنوع میباشد. بهترین روغن مصرفی برای این گروه سویا، افتابگردان، زیتون و کانولا میباشد.
روغن زیتون فوق بکر که فقط با فشردن زیتون بدست می‌آید و عاری از مواد شیمیایی است و سرشار از آنتی‌اکسیدان میباشد به حفظ رگ‌های خونی کمک می‌کند. همچنین سرشار از چربی‌های اشباع نشده است که بهترین جایگزین برای روغن‌های اشباع شده (مانند کره) میباشد. می‌توانید در سالاد یا پختن سبزیجات از آن استفاده کنید.
نمک:
اگر به فشارخون بالا مبتلا هستید بسیار منطقی است که مصرف نمک را کاهش دهید. متخصصان تغذیه مصرف بیش از ۶ گرم نمک در روز را توصیه نمی‌کنند که به اندازه یک قاشق چای‌خوری سر صاف است که هم نمک سر سفره و هم نمک موجود در مواد غذایی را شامل می‌شود.
مصرف بی‌رویه نمک موجب افزایش فشار خون و بالا رفتن فشار وارده بر قلب، کلیه‌ها و تمام اعضای بدن خواهد شد.
ورزش:
به منظور بهبود وضعیت قلبی و کاهش وزن مطلوب علاوه بر برنامه غذایی متعادل، داشتن برنامه ورزشی منظم (۳۰دقیقه در روز) مفید میباشد.
مصرف شیرینی ها:
مصرف قند و شکر، عسل، خرما و تمام مواد شیرین و نشاسته ایی باید کنترل شود چرا که شیرینی زیا موجب چاقی و افزایش‌تری گلیسرید خون و بیماری دیابت خواهد شد.
مصرف ادویه:
مصرف ادویه جات تند مثل فلفل تند، مواد کافیین دار مثل قهوه و شکلات و چای غلیظ می‌توانند تعداد ضربان قلب را افزایش دهند، بنابراین در مصرف انها باید اعتدال را رعایت کرد.
روش پخت غذا:
بهتر است پخت تمام مواد غذایی به صورت آبپز و کبابی باشد. از خوردن غذاهای سرخ کردنی بپرهیزید.
مصرف گردو:
یک مشت کوچک مغز گردو در روز سبب پایین آمدن کلسترول خون و کاهش تورم رگ‌های خونی می‌شود.
گردو شامل امگا۳، چربی‌های اشباع نشده و فیبر است. فواید آن هنگامی به چشم می‌آید که جایگزین چربی‌های بد نظیر چیپس و کیک شود. می‌توانید در سالاد نیز از گردو استفاده کنید.
مصرف بادام:
خلال بادام را همراه با سبزیجات، ماهی، جوجه و انواع دسرها می‌توانید استفاده کنید. بادام شامل استروئیدهای گیاهی، فیبر و چربی‌های مفید برای قلب است که به کاهش کلسترول بد LDLکمک می‌کند، البته در صورتی که جایگزین چربی‌های بد در رژیم غذایی شود. یک مشت کوچک مغز بادام در روز بسیار مفید است.
مصرف لبنیات:
پنیر توفو سرشار از پروتئین سویا است و دارای مواد معدنی مفید برای قلب است. در انواع غذاها می‌توان از آن استفاده کرد.
ماست کم‌چربی ماست دوبرابر شیر کلسیم و پتاسیم دارد. از محصولات کم‌چربی ماست استفاده کنید. همچنین ماست به کنترل فشار خون کمک می‌کند و برای سلامت استخوان‌ها مفید است.
مصرف مرکبات:
شامل فیبر فراوان، پتاسیم و مواد ضدکلسترول است که به تنظیم فشارخون کمک می‌کند. یک پرتقال متوسط حدود ۶۲ کالری انرژی و ۳ گرم فیبر دارد.
دانه کتان:
این دانهٔ براق شامل سه ماده مفید برای قلب است: فیبر، لیگانان، و امگا۳ گیاهی است. برای هضم بهتر دانه کتان، بهتر است آن را آسیاب کنید و به ماست، حبوبات، غلات یا سالاد بیفزایید.
جو و جودوسر:
می‌توان آن را جایگزین برنج کرد یا برای تهیه سوپ از آن استفاده کرد. فیبر موجود در جو به کاهش کلسترول و قند خون کمک می‌کند.
قهوه:
قهوه و چای به سلامت قلب کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که روزی ۳ تا ۴ فنجان چای یا قهوه می‌نوشند کمتر به دیابت مبتلا می‌شوند. البته اگر مبتلا به فشارخون هستید در مصرف قهوه دقت کنید چون ممکن است اثر منفی بر فشارخون داشته باشد.
دیدگاه شما